Πιο Εύκολα Κρίνεις...

Είναι η μέρα που έχεις βγει με τους φίλους σου να δεις μια ταινία ή μια παράσταση. Ίσως είναι και η στιγμή που ακούς ένα τραγούδι στο ίντερνετ ή διαβάζεις ένα βιβλίο. Κάθε φορά που γίνεται κάτι από τα παραπάνω ο εαυτός σου αρχίζει και μπαίνει φυσιολογικά σε μια διαδικασία κριτικής . Προφανώς αυτή η διαδικασία γίνεται σε πολλούς τομείς της ζωής σου, αλλά εγώ θέλω να το περιορίσω στο καλλιτεχνικό κομμάτι. Κι αυτό διότι σε αντίθεση με ένα μεγάλο κομμάτι της ζωής σου δεν στηρίζεται στη λογική.

Γενική διαίσθηση, λοιπόν, από τόσα χρόνια που βλέπω ταινίες, ακούω μουσική και παρακολουθώ πολλές παραστάσεις είναι η ίδια. Κρίνω. Και δεν κρίνω απλώς κάτι, αλλά σε συζητήσεις το υποστηρίζω. Κι όμως μετά αναρωτιέμαι πόσο λάθος είναι αυτή μου η στάση. Πώς μπορώ να κρίνω μια καλλιτεχνική δημιουργία η οποία εκφράζει πρώτα από όλους και όλα τον καλλιτέχνη; Πώς μπαίνει η λογική σε αυτό το παιχνίδι που κανονικά κυρίαρχος παίκτης θα έπρεπε να είναι το συναίσθημα; Κι αν αφαιρέσουμε το αντικειμενικά κακό και πολύ λίγο δουλεμένο (που πάντα υπάρχει σε όλες τις πλευρές της ζωής μας) έργο τότε μένουμε σε μια άβυσσο καλλιτεχνημάτων τα οποία ο καθένας κρίνει διαφορετικά.

Και το θέμα που τίθεται εδώ είναι: Εσύ που κρίνεις μπορείς να το κάνεις; Εσύ που είπες την τελευταία φορά ότι η ταινία που είδες ήταν κάκιστη μπορείς να γυρίσεις μια ταινία έχοντας το ίδιο κοινό από κάτω; Μπορείς να τραγουδήσεις μπροστά σε χιλιάδες κόσμου όπως έκανε ο τραγουδιστής που στο τελευταίο live σε απογοήτευσε; Μπορείς να ρίξεις την ίδια δουλειά που κάθε μέρα οι καλλιτέχνες παράγουν για να μπορέσουν να διεγείρουν το συναίσθημά σου το οποίο κρύβεται μέσα στη φυλακή της λογικής;

Δεν λέω ότι δεν θα κρίνεις. Όπως είπα είναι φυσική και αναπόφευκτη διαδικασία. Το θέμα είναι να προσέχεις πώς κρίνεις. Να μην είσαι απόλυτος και πάνω από όλα να μην είσαι αρνητικά προκατειλημμένος. Κανείς δεν σε ανάγκασε να δεις ή να ακούσεις κάτι το οποίο δεν σου διέγειρε εξαρχής το ενδιαφέρον. Για παράδειγμα εμένα που δεν μου αρέσει πολύ η μοντέρνα τέχνη δεν με ανάγκασε κανείς να πάω σε κάποια γκαλερί να δω το συγκεκριμένο θέαμα. Από τη στιγμή που θα πάω, όμως, οφείλω να σεβαστώ τον καλλιτέχνη ακόμα και αν μέσα μου γνωρίζω πως δεν θα το κάνω.

Με λίγα λόγια μπορείς να πεις πως κάτι δεν σου άρεσε. Μπορείς να πεις πως κάτι δεν σε άγγιξε. Δεν μπορείς, όμως, έναν καλλιτέχνη να τον χαρακτηρίσεις άχρηστο. Ή να χαρακτηρίσεις ένα έργο του ως άθλιο. Γιατί τότε θα ήθελα να δω αν θα μπορούσες εσύ να έχεις την πίεσή του. Αυτή την πίεση του "κρίνεσθαι". 

Προς όλους τους "μεγάλους" κριτικούς εκεί έξω, λοιπόν, έχω να πω ένα μόνο πράγμα: Δείτε το Birdman και νιώστε λίγο σαν όλη σας η δουλειά να στηρίζεται σε μερικούς ανθρώπους που θεωρούν τους εαυτούς τους άξιους να κρίνουν ένα έργο σε ένα περιβάλλον ασφάλειας. Θα ήθελα να δω τι θα γινόταν αν υπήρχε κάποιος κριτής των κριτικών που θα τους παρακολουθούσε όση ώρα έκαναν τη δουλειά τους. 

Και προς όλους τους καλλιτέχνες θέλω από την προσωπική μου εμπειρία στο ερασιτεχνικό θέατρο να σας τονίσω κάτι το οποίο λέγεται συνεχώς από έναν άνθρωπο στα παρασκήνια: Όλοι αυτοί που βρίσκονται εκεί κάτω δεν έχουν τα κότσια να βρεθούν εδώ πάνω. Κι αν δεν ισχύει για όλους σίγουρα ισχύει για την πλειονότητα. Διότι όπως και να το κάνουμε πιο εύκολα κρίνεις...

Επιμέλεια: Μάριος Κολοβός