Κι ήρθε η στιγμή που το σύνταγμα θα αναθεωρηθεί και από την κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ. Γιατί, άλλωστε, καμία κυβέρνηση δεν θεωρείται επιτυχημένη αν δεν αναθεωρήσει τουλάχιστον μια φορά το σύνταγμα για ψύλλου πήδημα ή αρκετές φορές για να εξυπηρετήσει και το δικό της συμφέρον.
Έτσι, φτάσαμε και στο σήμερα όπου τέθηκε μεταξύ άλλων και το ζήτημα του εκλογικού νόμου. Κοινώς αν και πώς θα μπορέσει να αλλάξει η κατανομή των εδρών στα κόμματα μετά την καταμέτρηση των ψήφων. Αυτή τη στιγμή το εκλογικό σύστημά μας είναι "ενισχυμένη αναλογική με όριο 3%". Έτσι, όλα τα κόμματα με ποσοστό κάτω του 3% δεν μπαίνουν στη Βουλή, ενώ επιπλέον δίνεται ένα μπόνους 50 εδρών στο πρώτο κόμμα, που ουσιαστικά παρέχει τη δυνατότητα αυτοδυναμίας. Δυνατότητα που δεν θα υπήρχε αν είχε τεθεί σε εφαρμογή η απλή αναλογική.
Σύμφωνα με την απλή αναλογική το κάθε κόμμα παίρνει έδρες στη Βουλή σύμφωνα με το ποσοστό των ψηφοφόρων που ψήφισαν το κόμμα αυτό. Έτσι αν το 50% των ψηφοφόρων ψήφισαν ΣΥΡΙΖΑ, για παράδειγμα, το ΣΥΡΙΖΑ θα εκατείχε το 50% των εδρών, δηλαδή 150 έδρες. Αντιστοίχως ο δεύτερος αν έπαιρνε 20% θα είχε 62 έδρες κ.ο.κ..
Όπως αντιλαμβανόμαστε υπάρχει μια τεράστια διαφορά μεταξύ των δυο συστημάτων. Στο πρώτο τα κόμματα μάχονται για 250 έδρες (αφού οι 50 πηγαίνουν σίγουρα στον πρώτο), ενώ στο δεύτερο για 300. Για να το πάμε λίγο παραπέρα το πρώτο ευνοεί το κόμμα που έχει επικρατήσει στις εκλογές, ενώ το δεύτερο τα υπόλοιπα. Ποιο είναι, λοιπόν, το πρόβλημα με τα δυο συστήματα;
Η ενισχυμένη αναλογική έχει ένα μεγάλο μειονέκτημα. Ποτέ δεν ακούγεται η γνώμη της μειοψηφίας. Ακόμα και συσπειρωμένη να είναι η μειοψηφία δεν μπορεί να επικρατήσει η γνώμη της. Είναι χαρακτηριστικό ότι αυτή τη στιγμή το 39% (ποσοστά ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ μαζί ξέροντας βέβαια ότι η αποχή είναι τεράστια) παίρνει τις αποφάσεις για το υπόλοιπο 61%! Ακόμα και αν το 61% είχε μια κοινή γραμμή δεν θα μπορούσε να περάσει στη Βουλή εξαιτίας του εκλογικού νόμου. Κι έτσι οδηγούμαστε στο παράδοξο ενός δημοκρατικού πολιτεύματος που ένα μικρότερο ποσοστό αποφασίζει για ένα μεγαλύτερο.
Η απλή αναλογική έχει, επίσης, ένα μεγάλο μειονέκτημα. Στηρίζεται στις συνεργασίες. Δεν νομίζω ότι υπάρχει έστω ένας πολίτης ο οποίος να πιστεύει ότι κάποιο κόμμα θα πάρει το 50%+ των ψήφων στη σημερινή Ελλάδα. Ούτε καν στην εποχή του μεγάλου δικομματισμού τα ποσοστά των ΠΑΣΟΚ, Νέας Δημοκρατίας δεν ξεπερνούσαν το 50%. Και πού είναι το κακό; Έτσι, δεν θα αναγκάζονται να συνεργαστούν; Ναι, οι συνεργασίες, όμως, θα είναι πρόσκαιρες και θα καταστρέφονται τη στιγμή που το μικρότερο κόμμα θα πιστέψει ότι μπορεί να βγει κερδισμένο και στις επόμενες εκλογές να προσελκύσει μεγαλύτερο ποσοστό. Γιατί στη χώρα μας όλα γίνονται για την καρέκλα.
Επομένως, το πρώτο σύστημα λειτουργεί, αλλά είναι αντιδημοκρατικό σε κάποιες περιπτώσεις, ενώ το δεύτερο είναι ουτοπικό σε μια χώρα σαν την Ελλάδα. Τι θα μπορούσε να γίνει; Πρακτικά τίποτα όσον αφορά τον εκλογικό νόμο αν θεωρήσουμε ότι τα κόμματα θα συνεχίσουν να έχουν τα ίδια μυαλά που έχουν τώρα. Σε αυτήν την περίπτωση η ενισχυμένη αναλογική προφανώς είναι καλύτερη, αλλά όχι η δικαιότερη. Αν, όμως, τολμήσουν να συνεργαστούν τότε η απλή αναλογική προφανώς θα μπορέσει να αποδειχθεί ότι είναι καλύτερη και δικαιότερη.
Όσον αφορά τώρα την πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ δεν θέλω καν να πιστέψω ότι κατατέθηκε με τέτοιον τρόπο. Πολύ σημαντική είναι η μείωση του μπόνους των εδρών από 50 σε 20 ή 30, αλλά δεν σταματάει μόνο εδώ. Το μπόνους θα μπορεί να κατανέμεται ακόμα και στο δεύτερο κόμμα, το οποίο, όμως θα έχει προβλέψει να προχωρήσει σε προεκλογική προγραμματισμένη συμφωνία με άλλον ή άλλους σχηματισμούς. Τα κόμματα δεν θα χάνουν την αυτοτέλειά τους, θα πρέπει όμως συνεργαζόμενα να ξεπερνούν το 40%. Πάνω σε αυτήν την πρόχειρη πρόταση αλλαγής ας έχουμε στο μυαλό μας δυο βασικά πράγματα. Πρώτον, το ΣΥΡΙΖΑ σύμφωνα με δημοσκοπήσεις είναι δεύτερο. Δεύτερον, το ποσοστό ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ σε αυτές τις εκλογές ήταν περίπου 39%.
Κι έτσι συνεχίζεται η κωμωδία της Βουλής. Ή βασικά ένα παιχνίδι της καρέκλας (στα πρότυπα του Game Of Thrones). Κι όπως και στην Αμερικάνικη σειρά έτσι κι εδώ πιο πολύ ενδιαφέρονται οι αρχηγοί των κομμάτων για την εξουσία παρά για τη διάσωσή μας. Τόσο που η συνεργασία της απλής αναλογικής μοιάζει να είναι παραλογισμός.
Υ.Γ.1. Ας τελειώσουν επιτέλους τα ταμπού κι ας καταργηθεί η συνταγματικά κατοχυρωμένη μονιμότητα των δημοσίων υπαλλήλων. Βέβαια σε αυτή τη χώρα ο καθένας θα μπορεί τότε να απολύει τους μη ψηφοφόρους. Όχι να φέρνει ψηφοφόρους του. Ήδη γίνεται αυτό και καταλήξαμε να είμαστε μια από τις πιο γραφειοκρατικές χώρες της Ευρώπης από τη γέννηση άχρηστων υπηρεσιών και θέσεων.
Υ.Γ.2. Μάλλον μπαίνουμε σε εποχή δικομματισμού στα πρότυπα Νέας Δημοκρατίας-ΠΑΣΟΚ. Πάνω που έλεγα ότι επιτέλους καταλάβαμε ότι υπάρχουν και άλλα σχήματα (εκτός της Χρυσής Αυγής βεβαίως).
Έτσι, φτάσαμε και στο σήμερα όπου τέθηκε μεταξύ άλλων και το ζήτημα του εκλογικού νόμου. Κοινώς αν και πώς θα μπορέσει να αλλάξει η κατανομή των εδρών στα κόμματα μετά την καταμέτρηση των ψήφων. Αυτή τη στιγμή το εκλογικό σύστημά μας είναι "ενισχυμένη αναλογική με όριο 3%". Έτσι, όλα τα κόμματα με ποσοστό κάτω του 3% δεν μπαίνουν στη Βουλή, ενώ επιπλέον δίνεται ένα μπόνους 50 εδρών στο πρώτο κόμμα, που ουσιαστικά παρέχει τη δυνατότητα αυτοδυναμίας. Δυνατότητα που δεν θα υπήρχε αν είχε τεθεί σε εφαρμογή η απλή αναλογική.
Σύμφωνα με την απλή αναλογική το κάθε κόμμα παίρνει έδρες στη Βουλή σύμφωνα με το ποσοστό των ψηφοφόρων που ψήφισαν το κόμμα αυτό. Έτσι αν το 50% των ψηφοφόρων ψήφισαν ΣΥΡΙΖΑ, για παράδειγμα, το ΣΥΡΙΖΑ θα εκατείχε το 50% των εδρών, δηλαδή 150 έδρες. Αντιστοίχως ο δεύτερος αν έπαιρνε 20% θα είχε 62 έδρες κ.ο.κ..
Όπως αντιλαμβανόμαστε υπάρχει μια τεράστια διαφορά μεταξύ των δυο συστημάτων. Στο πρώτο τα κόμματα μάχονται για 250 έδρες (αφού οι 50 πηγαίνουν σίγουρα στον πρώτο), ενώ στο δεύτερο για 300. Για να το πάμε λίγο παραπέρα το πρώτο ευνοεί το κόμμα που έχει επικρατήσει στις εκλογές, ενώ το δεύτερο τα υπόλοιπα. Ποιο είναι, λοιπόν, το πρόβλημα με τα δυο συστήματα;
Η ενισχυμένη αναλογική έχει ένα μεγάλο μειονέκτημα. Ποτέ δεν ακούγεται η γνώμη της μειοψηφίας. Ακόμα και συσπειρωμένη να είναι η μειοψηφία δεν μπορεί να επικρατήσει η γνώμη της. Είναι χαρακτηριστικό ότι αυτή τη στιγμή το 39% (ποσοστά ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ μαζί ξέροντας βέβαια ότι η αποχή είναι τεράστια) παίρνει τις αποφάσεις για το υπόλοιπο 61%! Ακόμα και αν το 61% είχε μια κοινή γραμμή δεν θα μπορούσε να περάσει στη Βουλή εξαιτίας του εκλογικού νόμου. Κι έτσι οδηγούμαστε στο παράδοξο ενός δημοκρατικού πολιτεύματος που ένα μικρότερο ποσοστό αποφασίζει για ένα μεγαλύτερο.
Η απλή αναλογική έχει, επίσης, ένα μεγάλο μειονέκτημα. Στηρίζεται στις συνεργασίες. Δεν νομίζω ότι υπάρχει έστω ένας πολίτης ο οποίος να πιστεύει ότι κάποιο κόμμα θα πάρει το 50%+ των ψήφων στη σημερινή Ελλάδα. Ούτε καν στην εποχή του μεγάλου δικομματισμού τα ποσοστά των ΠΑΣΟΚ, Νέας Δημοκρατίας δεν ξεπερνούσαν το 50%. Και πού είναι το κακό; Έτσι, δεν θα αναγκάζονται να συνεργαστούν; Ναι, οι συνεργασίες, όμως, θα είναι πρόσκαιρες και θα καταστρέφονται τη στιγμή που το μικρότερο κόμμα θα πιστέψει ότι μπορεί να βγει κερδισμένο και στις επόμενες εκλογές να προσελκύσει μεγαλύτερο ποσοστό. Γιατί στη χώρα μας όλα γίνονται για την καρέκλα.
Επομένως, το πρώτο σύστημα λειτουργεί, αλλά είναι αντιδημοκρατικό σε κάποιες περιπτώσεις, ενώ το δεύτερο είναι ουτοπικό σε μια χώρα σαν την Ελλάδα. Τι θα μπορούσε να γίνει; Πρακτικά τίποτα όσον αφορά τον εκλογικό νόμο αν θεωρήσουμε ότι τα κόμματα θα συνεχίσουν να έχουν τα ίδια μυαλά που έχουν τώρα. Σε αυτήν την περίπτωση η ενισχυμένη αναλογική προφανώς είναι καλύτερη, αλλά όχι η δικαιότερη. Αν, όμως, τολμήσουν να συνεργαστούν τότε η απλή αναλογική προφανώς θα μπορέσει να αποδειχθεί ότι είναι καλύτερη και δικαιότερη.
Όσον αφορά τώρα την πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ δεν θέλω καν να πιστέψω ότι κατατέθηκε με τέτοιον τρόπο. Πολύ σημαντική είναι η μείωση του μπόνους των εδρών από 50 σε 20 ή 30, αλλά δεν σταματάει μόνο εδώ. Το μπόνους θα μπορεί να κατανέμεται ακόμα και στο δεύτερο κόμμα, το οποίο, όμως θα έχει προβλέψει να προχωρήσει σε προεκλογική προγραμματισμένη συμφωνία με άλλον ή άλλους σχηματισμούς. Τα κόμματα δεν θα χάνουν την αυτοτέλειά τους, θα πρέπει όμως συνεργαζόμενα να ξεπερνούν το 40%. Πάνω σε αυτήν την πρόχειρη πρόταση αλλαγής ας έχουμε στο μυαλό μας δυο βασικά πράγματα. Πρώτον, το ΣΥΡΙΖΑ σύμφωνα με δημοσκοπήσεις είναι δεύτερο. Δεύτερον, το ποσοστό ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ σε αυτές τις εκλογές ήταν περίπου 39%.
Υ.Γ.1. Ας τελειώσουν επιτέλους τα ταμπού κι ας καταργηθεί η συνταγματικά κατοχυρωμένη μονιμότητα των δημοσίων υπαλλήλων. Βέβαια σε αυτή τη χώρα ο καθένας θα μπορεί τότε να απολύει τους μη ψηφοφόρους. Όχι να φέρνει ψηφοφόρους του. Ήδη γίνεται αυτό και καταλήξαμε να είμαστε μια από τις πιο γραφειοκρατικές χώρες της Ευρώπης από τη γέννηση άχρηστων υπηρεσιών και θέσεων.
Υ.Γ.2. Μάλλον μπαίνουμε σε εποχή δικομματισμού στα πρότυπα Νέας Δημοκρατίας-ΠΑΣΟΚ. Πάνω που έλεγα ότι επιτέλους καταλάβαμε ότι υπάρχουν και άλλα σχήματα (εκτός της Χρυσής Αυγής βεβαίως).
Πολύ καλή πολιτική-εκλογική-τεχνική ανάλυση. Μια παρατήρηση, Αν διαμορφώνεται μια πλειοψηφία της τάξης του 61% όπως γράφετε, την ευθύνη δεν την έχει μόνο η οποιαδήποτε σχετική πλειοψηφία που διαμορφώνεται εκλογικά από τους συμμετέχοντες πολίτες, αλλά και η μεγάλη αυτή κοινωνική ομάδα που κατά κανόνα απέχει.
ΑπάντησηΔιαγραφήΚατά τη γνώμη μου όταν κατά τη διεξαγωγή μιας εκλογικής διαδικασίας, το ζητούμενο είναι η διακυβέρνηση του τόπου, ανεξαρτήτως από τις όποιες διαφορές, δυσαρέσκειες , θυμό και άλλα συναισθήματα, οφείλουμε να πάρουμε υπεύθυνη θέση σε σχέση με την κυβέρνηση που θεωρούμε ότι πρέπει να έχει ο τόπος.
Εξάλλου η όποια σχετική πλειοψηφία διαμορφώνεται κάθε φορά επικαλείται την αρχή της όποιας πλειοψηφίας που προέρχεται μέσα από το υπάρχον εκλογικό σύστημα. Μέσα λοιπόν στο υπάρχον συνταγματικό πλαίσιο της αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας, η αντιπροσωπευτικότητα είναι ευθύνη όλων μας..
Ευχαριστώ πολύ και σας συγχαίρω για την ωραία αυτή πρωτοβουλία σας..
Πολύ σωστή η παρατήρησή κι όντως είναι μια παράλειψη από μέρους μου γιατί με ποσοστό αποχής κοντά στο 44% τα ποσοστά αλλάζουν. Ας μην ξεχνάμε κιόλας ότι τα ποσοστά των κομμάτων σχεδόν διπλασιάζονται λόγω της αποχής. Δυστυχώς, αυτό το επιζήμιο φαινόμενο της κοινωνίας μας προκαλεί ένα ντόμινο αρνητικών επιπτώσεων. Θα προσπαθήσω να αναφερθώ σύντομα και στο συγκεκριμένο θέμα που θεωρώ εξαιρετικά κρίσιμο.
ΑπάντησηΔιαγραφή