BREaking Europe

Ξεκινώ ξεκαθαρίζοντας ότι ακόμα και το BREmain αν επικρατούσε τελικά η γνώμη μου θα ήταν ίδια. Το ευρωπαϊκό όνειρο φέτος δέχτηκε το ισχυρότερο χτύπημα. Για πρώτη φορά στην ιστορία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) ένα κράτος αποφασίζει να ψηφίσει για αποχώρηση.

Αν το κράτος αυτό ήταν π.χ. η Ελλάδα σίγουρα θα είχε σημασία, αλλά ουδέποτε θα προξενούσε μεγάλα προβλήματα. Η Βρετανία, όμως, αποτελεί ιδιαίτερη περίπτωση. Είναι το τρίτο μεγαλύτερο μέλος από άποψη πληθυσμού στην ΕΕ (μετά τη Γερμανία και πολύ λίγο πίσω από τη Γαλλία), η πέμπτη ισχυρότερη οικονομία του κόσμου και δεύτερη ισχυρότερη της ένωσης και ένα από τα πιο παλιά μέλη που προσχώρησε στην ΕΕ (τότε ακόμα ήταν τρεις διαφορετικές ενώσεις με κύρια ένωση την Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα). Αποτελεί, λοιπόν, έναν ισχυρό παίκτη.

Οι λόγοι είναι πολλοί και διάφοροι. Ο πιο βασικός ήταν η επιρροή που είχε η Αγγλία στην ΕΕ. Δεν έφτασε ποτέ να έχει την ίδια επιρροή που είχαν η Γαλλία και η Γερμανία. Μάλιστα, αρκετές φορές φαινόταν κομπάρσος στα Ευρωπαϊκά πεπραγμένα. Πώς μπορούν να το δεχτούν αυτό οι ισχυροί Άγγλοι; Ειδικά αφού το κράτος τους θα μπορούσε να είναι ό, τι είναι σήμερα η Γερμανία στην Ευρώπη. Δεν νομίζω να είχαν διαφορετικό σκοπό στην αρχή.

Πέρα από ισχυροί οι Άγγλοι είναι και υπερήφανος λαός. Πάντα αισθάνονταν πρώτα Άγγλοι και μετά Ευρωπαίοι (εννοείται, επίσης, ότι πάντα αγαπούσαν και την πόλη που μεγάλωναν). Δεν θα δίσταζαν να διανύσουν αυτή τη μεγάλη απόσταση από την Ευρώπη στην ανεξαρτησία. Το "Ευρωπαίος" στα αυτιά τους δεν ακούγεται το ίδιο καλά που ακούγεται σε εμάς αντίστοιχα.

Δεν μπορώ να καταλάβω γιατί η Γερμανία δεν έκρινε καλύτερα την κατάσταση τα τελευταία χρόνια. Ήθελαν να βγει η Βρετανία εκτός; Ή έστω να το σκεφτεί; Αφήνεις έτσι απλά ένα από τα ισχυρά ονόματα; Προφανώς και όχι. Μάλλον είχαν προβλέψει (λανθασμένα όπως αποδείχθηκε τελικά) ότι η Βρετανία δεν θα έκανε το μεγάλο βήμα. Δεν θα είχε την υπομονή να προσπαθήσει να ζήσει και μόνη της.

Η Βρετανία, όμως, μπορεί. Αποτελεί μια τεράστια χώρα με μεγάλη εμπορική δραστηριότητα. Από την Αμερική, τις ασιατικές χώρες και τις ευρωπαϊκές δέχεται και πωλεί σε αυτές πολλά εμπορεύματα καθημερινά. Και το βασικότερο; Είναι μια χώρα που δεν μπήκε ποτέ στη Νομισματική Ένωση και κράτησε το δικό της νόμισμα. Έτσι, δεν χρειάζεται καμία νομισματική μετάβαση. 

Δεν λέει κανείς ότι δεν θα έχει πρόβλημα φυσικά. Στο κοντινό μέλλον θα υπάρξει μεγάλη αστάθεια. Κι αυτό γιατί η οικονομία σαν οντότητα δεν αγαπάει το απρόβλεπτο. Ήδη η ισοτιμία της στερλίνας με τα άλλα νομίσματα έχει φτάσει στη χαμηλότερη τιμή των τελευταίων 31 χρόνων. Ήδη η κεντρική τράπεζα της Βρετανίας έδωσε μια ένεση ρευστότητας για να κινηθεί η αγορά που τον επόμενο καιρό θα έχει μεγάλη ανάγκη από ρευστό. Αντίθετα, στο μακρινό μέλλον κι αφού διαπραγματευτεί συμφωνίες με όλες της χώρες της ΕΕ (χωρίς να έχει τον βραχνά της ευρωπαϊκής συμφωνίας) η οικονομία θα επανακάμψει. Κι εννοείται όταν μιλάμε για μακρινό μέλλον εννοούμε μέσα στα επόμενα πέντε περίπου χρόνια. Δεν φαίνεται και τόσο μακριά.

Πέρα από τη Βρετανία μπορούν κι άλλες χώρες. Η Ολλανδία και η Φινλανδία ήδη έχουν εκδηλώσει κάποια πρόθεση. Και ποιος ξέρει μπορεί στα επόμενα δυο χρόνια να μιλάμε για NExit και για FΙΝexit. Αλλά εκτός από αυτές τις χώρες δεν θα μπορέσει να επιβιώσει και μόνη της η Γαλλία; Ή το Βέλγιο; Γιατί η Δανία και η Σουηδία δεν μπορούν να βγουν; 

Μιλάμε προφανώς για χώρες οι οποίες είναι ισχυρές οικονομίες και μέχρι ενός σημείου δεν έχουν τόσο ανάγκη την πολιτική της ΕΕ. Και πάνω από όλα δεν έχουν ανάγκη να εξυπηρετούν χώρες οι οποίες έχουν προβλήματα όπως η Πορτογαλία, η Ελλάδα και η Ισπανία. Προφανώς αυτές οι τρεις χώρες (και άλλες πολλές) ευνοούνται για πολλούς λόγους από την ΕΕ. Κυρίως επειδή η ευρωπαϊκή οικονομική οντότητα είναι ικανή να τις προστατέψει για να μην οδηγηθούν οι συγκεκριμένες χώρες σε χρεοκοπία. Αλλά η οντότητα στην οποία αναφερόμαστε εμπεριέχει τις ισχυρές ευρωπαϊκές οικονομίες που προείπαμε. Αυτές που τελικά αρκετές φορές φαίνεται να ζημιώνονται από τη συμφωνία της ΕΕ.

Το μόνο που φαίνεται να τις κρατάει εντός (όπως φαινόταν και στη Βρετανία) είναι το ελεύθερο εμπόριο με τις υπόλοιπες χώρες της ΕΕ. Με λίγα λόγια το ελεύθερο εμπόριο επιτρέπει την κυκλοφορία εμπορευμάτων μεταξύ χωρών χωρίς την υψηλή φορολογία που κανονικά θα υπήρχε. Έτσι, οι παραπάνω χώρες μπορούν ελεύθερα να εξάγουν τα προϊόντα τους και να καρπώνονται ένα τεράστιο όφελος.

Αυτό από μόνο του δεν είναι αρκετό. Πρέπει η Γερμανία, επιτέλους να καταλάβει ότι δεν μπορεί να παίζει συνεχώς τον ρόλο του αρχηγού. Ακόμα και αν είναι η ισχυρότερη χώρα της ΕΕ οφείλει να σεβαστεί όλες τις χώρες. Όχι να περιορίζει με τεχνάσματα τη δύναμή τους και την άποψή τους. Δεν νομίζω να θέλει, άλλωστε, να μείνει μόνη της μέσα σε μια ένωση φτωχών και μικρών κρατών. 

Το σίγουρο είναι πως το πρώτο κομμάτι του ντόμινο έπεσε. Το θέμα είναι αν έπεσε στο επόμενο κομμάτι ή όχι. Αν η δύναμη του δημοψηφίσματος (και της αποχώρησης των Βρετανών τελικά) εμπνεύσει και άλλες χώρες να ακολουθήσουν το παράδειγμα. Αν η μεγαλύτερη ένωση κρατών σπάσει και οδηγηθούμε στη μεγαλύτερη αποτυχία ειρηνικής σύνδεσης λαών που έχει παρατηρηθεί ποτέ στην ιστορία.

Υ.Γ.1 Για τους Βρετανούς που ήταν υπέρ του BREmain μάλλον το χθεσινοβραδινό αποτέλεσμα ήταν το καλύτερο. Η οριακή διαφορά κατά της εξόδου θα επέτρεπε στη Βρετανία να αποκτήσει τη δύναμη και τη φωνή που της έλειπε τόσα χρόνια.

Υ.Γ.2 Πολύ σημαντικό να σεβαστούν οι Βρετανοί πολιτικοί την απόφαση του δημοψηφίσματος. Οφείλουν να μην γίνει το BRExit BREmain. Αλλά ξέχασα αυτοί δεν έχουν τα κότσια να εναντιωθούν στη θέληση των πολλών...

Υ.Γ.3 Δεν πιστεύω ότι οι Σκωτσέζοι θα διενεργήσουν εκ νέου δημοψήφισμα για απόσχιση από τη Βρετανία και προσχώρηση στην ΕΕ. Η απόσχιση από τη Βρετανία θα σημάνει μια οικονομική αναταραχή που δεν θα μπορέσει να αντέξει εύκολα η μικρή οικονομία των Χάι-λάντερς.

Υ.Γ.4 Με τον όρο "τεχνάσματα" στην περίπτωση της Γερμανίας δεν αναφέρομαι σε κάτι παρασκηνιακό, αλλά στη στήριξη που προσπαθεί συνεχώς να αποκτήσει από τις μικρότερες χώρες της ΕΕ στις οποίες μάλιστα σε αρκετές περιπτώσεις είναι ο κύριος δανειστής.

Επιμέλεια: Μάριος Κολοβός