Η Ελλάδα αποτελεί την απαρχή της σάτιρας. Είμαστε η γενέτειρα του πατέρα της, του Αριστοφάνη. Αυτός έδωσε τα φώτα του στον υπόλοιπο κόσμο και πολλοί ήταν αυτοί που θέλησαν να συνεχίσουν το έργο του.
Η "Toronto Star", μία μέρα μετά την επίθεση στο Charlie Hebdo, αρνείται να βάλει στο εξώφυλλο της το καρτούν της γαλλικής εφημερίδας, σεβόμενη τους Μουσουλμάνους υπηκόους του Καναδά.
Η σάτιρα αποτέλεσε ένα μεγάλο θέμα στην Ελλάδα τα προηγούμενα χρόνια. Αυτό κυρίως λόγω του "μεγάλου" Έλληνα κωμικού, Λάκη Λαζόπουλου. Ο εν λόγω κύριος μέσω της εκπομπής του, "Αλ Τσαντίρι Νιουζ" έβρισκε διάφορα "θύματα" τα οποία αποτελούσαν ούτως ή άλλως "προϊόν" γέλιου από τον κόσμο. Σατίριζε λοιπόν αυτά τα πρόσωπα κερδίζοντας την αγάπη του κόσμου. Η σάτιρα που ασκούσε όμως θα μπορούσε επιεικώς να χαρακτηρισθεί "χοντροκομμένη". Τότε γεννήθηκε το ερώτημα, έχει όρια η σάτιρα;
Δεν με ενδιαφέρει να αναφερθώ τόσο στον κ. Λαζόπουλο και το, δημαγωγικό πλέον, έργο του. Δεν θα αναφερόμουν καν σε ένα ζήτημα σαν αυτό, που μοιάζει ξεπερασμένο, αν δεν μου δινόταν ένα συγκεκριμένο πάτημα.
30 Μαρτίου λοιπόν και η γνωστή για τα ακραία σατιρικά πρωτοσέλιδα εφημερίδα, Charlie Hebdo δημοσιεύει το παραπάνω πρωτοσέλιδο. Με φόντο την βελγική σημαία και τον Βέλγο τραγουδιστή Stromae, η εφημερίδα παίζει με τις λέξεις. Χρησιμοποιεί το τραγούδι του <<Papaoutai>>. Papa ou t'es? (Μπαμπά που είσαι;) για να πάρει απάντηση από κομμένα μέλη (χέρια, πόδια, μάτια), <<εδώ, εδώ, εκεί, εκεί επίσης>>
Αίσχος! Δεν είναι η πρώτη φορά που η συγκεκριμένη εφημερίδα περνάει τα όρια. Αυτή η φορά όμως διαφέρει γιατί όσων αφορά τους Βέλγους η εν λόγω εφημερίδα θα έπρεπε να δείχνει συμπόνια. Ένας χρόνος έχει περάσει από τότε που 12 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους, κάποιοι μέλη του δυναμικού της εφημερίδας, από επίθεση Τζιχαντιστών. Τότε σύσσωμη η ανθρωπότητα φώναξε "Je Suis Charlie" και στάθηκε στο πλευρό της εφημερίδας. Τώρα που όλος ο κόσμος κάνει το ίδιο για το Βέλγιο, τόσο δύσκολο είναι για τους συντάκτες της εφημερίδας να σταθούν στο πλευρό των Βέλγων;
Ας υποθέσουμε όμως πως τίποτα δεν είχε συμβεί στους συντάκτες του Charlie Hebdo. Είναι δυνατόν μια εφημερίδα, όσο καυστική κι αν είναι, να δημιουργεί ένα τόσο μακάβριο σκίτσο; Να "παίζει" με τον πόνο τόσων εκατοντάδων ανθρώπων που είδαν φίλους και συγγενείς να χάνουν τις ζωές τους; Προσπαθώ να βρω δικαιολογία αλλά δεν υπάρχει καμία.
Δεν μπορεί κανένας να επωφελείται τόσο αισχρά από τον πόνο κάποιου άλλου. Η σάτιρα αρχικά θα πρέπει να ασκείται κατά παντός με τον ίδιο τρόπο. Δεν θυμάμαι να ήταν τόσο καυστικό το πρωτοσέλιδο της εφημερίδας αυτής για τα δικά της θύματα. Η σάτιρα θα πρέπει επίσης να αποτελεί μέσο άσκησης κριτικής, όπως έκαναν και οι αρχαίοι Έλληνες μέσα από τα έργα τους. Ποια κριτική ασκείται εδώ; Καμία! Οι συντάκτες της εφημερίδας πήραν ένα τόσο τραγικό γεγονός και προσπάθησαν να βγουν κερδισμένοι, δημιουργώντας "ντόρο" γύρω από το όνομα τους. Το ίδιο πράγμα κάνουν τόσα χρόνια χλευάζοντας τους μουσουλμάνους και τον Μωάμεθ στα σκίτσα τους, ανίκανοι να σεβαστούν την μουσουλμανική μειονότητα της Γαλλίας. Δεν υποστηρίζω τον περιορισμό της ελευθερίας του λόγου, ούτε πιστεύω πως ότι συνέβη πέρσι στα γραφεία της εφημερίδας ήταν ευθύνη των συντακτών. Εννοείται πως όχι! Υποστηρίζω όμως την άποψη πως η συγκεκριμένη εφημερίδα ζει από τις κόντρες που δημιουργεί, από τα σκίτσα που προκαλούν και από τις φράσεις που σοκάρουν.
Ναι η σάτιρα έχει όρια! Πρέπει να γνωρίζεις πότε, πόσο και πως θα θίξεις ένα θέμα. Η σάτιρα έχει όρια και μάλιστα πολύ λεπτά. Είναι όρια που αν τα περάσεις, χάθηκες. Είναι τα όρια εκείνα που διαχωρίζουν αυτόν που ασκεί κριτική σατιρίζοντας, από τον δημαγωγό. Τα όρια που ξεχωρίζουν την σατιρική εφημερίδα από "φυλλάδα". Καλά θα κάνουν λοιπόν οι συντάκτες του Charlie Hebdo, να μάθουν να ασκούν την σάτιρα τους με σωστό τρόπο ώστε να είναι και ουσιαστική. Πάνω από όλα όμως να μάθουν να σέβονται!
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Ονοματεπώνυμο
το σχόλιό σας