Ασυνήθιστα ήσυχοι οι τρομοκράτες!

     

Τι συνέβη με την Egypt Air Flight 804; Οι ελεγκτές εναέριας κυκλοφορίας έχασαν επικοινωνία με το αεροσκάφος νωρίς της 19ης Μαΐου. Τι φαίνεται να οδήγησε στην πτώση του αεροσκάφους είναι δύσκολο να εξακριβωθεί και ίσως πάρει χρόνια, αλλά έχοντας όλες τις ενδείξεις που θα μπορούσαν να ανοίξουν σενάρια επίθεσης, είναι απορίας άξιο το γεγονός ότι ο κόσμος των jihad παραμένει σιωπηλός, καθώς οι έρευνες της πτώσης της Egypt Air Flight 804 συνεχίζουν και οι ερευνητές έχουν αρχίσει να βρίσκουν τις πρώτες αποδείξεις.

     Οι κατεξοχήν παράγοντες με την ικανότητα και θέληση να καταρρίψουν την πτήση 804, δηλαδή το Islamic State και η al Qaeda, έχουν με επιτυχία μυηθεί στις τεχνικές των ΜΜΕ ώστε να μπορούν γρήγορα να διεκδικήσουν την ευθύνη κάποιας επίθεσης. Για παράδειγμα, ρίχνοντας μια ματιά στην τελευταία εναέρια καταστροφή του Russian MetroJet Flight 9268, η οποία καταρρίφθηκε πάνω από την χερσόνησο του Sinai το 2015, το Ισλαμικό Κράτος αμέσως ανέλαβε την ευθύνη της επίθεσης μέσα στην ίδια μέρα. Όμως, δεν είναι το μόνο περιστατικό που αυτό συνέβη. Το ISIS επίσης οικειοποιήθηκε κι άλλες επιθέσεις στις Βρυξέλλες, την Τζακάρτα και το Παρίσι μέσα σε μια μέρα. Παρομοίως και η al Qaeda συνδέθηκε με σειρά επιθέσεων σε ξενοδοχεία στην Δυτική Αφρική την ίδια ή την επομένη μέρα.

     Έχοντας αυτό το πρότυπο δράσης, αν το ISIS, η al Qaeda ή κάποιος τοπικός δεσμός αυτών των γκρουπ βρισκόταν πίσω από την επίθεση, θα περιμέναμε να δούμε κάποια ανάληψη ευθύνης μέχρι τώρα. Ωστόσο, η έλλειψη τέτοιου ισχυρισμού δεν αποκλείει αυτόματα την τρομοκρατία από το περιστατικό της Egypt Air. To ISIS και η al Qaeda είναι πιο ισχυροί σε οτιδήποτε σχετίζεται με την ιδεολογία τους και η προπαγάνδα τους είναι πιο χρήσιμη στο να εμπνέει διεσπαρμένους τζιχαντιστές να διεξάγουν τις δικές τους επιθέσεις παρά να παρέχει οδηγίες ως προς το πώς να κάνουν μια επίθεση. Εάν η πτώση της Πτήσης 804 ήταν μια τέτοια επίθεση, διεξαγόμενη ανεξάρτητα από κάποιο πυρήνα τρομοκρατών στην Γαλλία, Τυνησία ή Ερέτρια (όλες τις τοποθεσίες όπου υπήρξε το αεροσκάφος κατά την 24ωρη περίοδο προτού συντριβεί), τότε οι ηγέτες των τζιχαντιστών και οι διασυνδέσεις τους θα έψαχναν απεγνωσμένα να βρουν τι συνέβη. Σε αυτή την περίπτωση, όπως και στην επίθεση του San Bernardino, ίσως τους πάρει μερικές μέρες μέχρι να διαμορφώσουν μια ανταπόκριση.

     Το πιο μοχθηρό αλλά και πιο απίθανο σενάριο είναι ότι οι τρομοκράτες έχουν βρει νέους τρόπους να επιτίθενται σε αεροσκάφη και καλύπτουν το συμβάν ώστε να το επαναλάβουν και σε άλλη περίσταση. Άλλωστε έχουμε δει αυτού του είδους "κάλυψη" στην σκευωρία του Bojinka το 1995. Ο βομβαρδισμός της Philippines Airlines Flight 434 το Δεκέμβριο του 1994 δεν είχε διεκδικηθεί καθώς υπήρχε η ελπίδα από τους τρομοκράτες να βελτιώσουν την έκδοση της ίδιας βόμβας σε μια μεγαλύτερη επίθεση που θα στόχευε 10 υπερατλαντικά επιβατικά αεροσκάφη.
     Ευτυχώς οι αρμόδιες αρχές ανταποκρίθηκαν γρήγορα το 2001 στη λεγόμενη επιχείρηση βομβαρδισμού με "shoe bomb" (America Airlines Flight 63) και το 2009 με "underwear bombs" (Northwest Airlines Flight 253), αλλά εάν αυτές οι βόμβες είχαν λειτουργήσει για τον σκοπό που σχεδιάστηκαν και κατέστρεφαν τα αεροσκάφη (ειδικά πάνω από το νερό), θα έπαιρνε μήνες ή χρόνια για τους ερευνητές να καθορίσουν τα αίτια. Αυτό θα ήταν μια τεράστια ευκαιρία για τους τρομοκράτες να αναπαράγουν αυτή την τεχνική. 
     Το γεγονός ότι συντρίμμια της Egypt Air Flight 804 βρίσκονται στη Μεσόγειο, κάνει την έρευνα πολύ πιο δύσκολη απ' ότι εάν είχε συντριβεί στη στεριά, που και πάλι κάποιες έρευνες στη στεριά μπορεί να διαρκέσουν χρόνια, όπως συνέβη με την Pan Am Flight 103. Πάνε πάνω από δύο χρόνια από τότε που η Malaysia Airlines Flight 370 εξαφανίστηκε και οι ερευνητές μόλις πρόσφατα συνέλεξαν κομμάτια του αεροσκάφους. Φανταστείτε λοιπόν πόσο απέχουν από τον καθορισμό τον λόγων της πτώσης. Παρομοίως, η Air France Flight 447 συνετρίβη πάνω από τον Ατλαντικό το 2009. Χρειάστηκαν πάνω από 3 χρόνια για να διευκρινιστεί ότι τεχνικά προβλήματα οδήγησαν στην συντριβή, αρκετός χρόνος για να επαναλάβει ένας τρομοκράτης την ίδια τακτική, σε περίπτωση που ήταν μια επίθεση. 
     Η συντριβή της Egypt Air Flight 804 συνέβη βεβαίως κοντά στη στεριά αλλά ακόμα κι έτσι πρόκειται για σύγκρουση που συνέβη σε νερά, τα οποία μπορεί να έχουν πάνω από 1 μίλι βάθος, κάνοντας την περισυλλογή των συντριμμιών και του μαύρου κουτιού από το βυθό πολύ περίπλοκη διαδικασία. Τι είναι όμως επιβαρυντικό στην ήδη τιτάνια προσπάθεια που πρέπει να γίνει, είναι η αναγκαία και επιβεβλημένη συνεργασία μεταξύ Αιγύπτου, Ελλάδας, Γαλλίας και όποιας άλλης χώρας εμπλέκεται στην έρευνα. Καθόλου απίθανοι - ίσα ίσα αναμενόμενοι - είναι οι αγώνες επικράτησης που θα προκύψουν σχετικά με το ποιος είναι επικεφαλής, καθυστερώντας ακόμα περισσότερο την ήδη χρονοβόρα διαδικασία.

Η τήρηση σιγής ιχθύος από τους τρομοκράτες για την πτώση της Egypt Air Flight 804 ίσως κατευνάζει τις υποθέσεις περί μιας επίθεσης, αλλά ποιος εγγυάται ότι δεν αποτελεί οιωνό περισσότερων επιθέσεων;

ΕΠΙΜΈΛΕΙΑ: Γιολάντα Τσεκούρα