Οι τραγωδίες στην αρχαία Ελλάδα αποτελούσαν ένα δραματικό είδους ποιητικού λόγου. Ακολουθούσαν την τυπική ροή με την εισαγωγή, το κυρίως μέρος της πλοκής και το τέλος που συνοδευόταν από την κάθαρση. Λίγο πολύ τα δυο πρώτα είναι γνωστά. Το τέλος, όμως, ήταν ιδιαίτερο. Η κάθαρση αποτελεί και τη μετάβαση στην ηρεμία του θεατή από το άγχος και τις ψυχολογικές μεταπτώσεις.
Έτσι, κάποιοι άρχισαν από κοντά κι άλλοι από μακριά να παρακολουθούν την "τραγωδία" του Σινσινάτι. Πριν από λίγες μέρες υπάλληλοι ασφαλείας του ζωολογικού στο Σινσινάτι πυροβόλησαν και σκότωσαν έναν γορίλα όταν ένα παιδάκι έπεσε μέσα στον χώρο που περιοριζόταν. Σύμφωνα με τους εκπροσώπους του ζωολογικού και μια μεγάλη μερίδα του κόσμου ήταν αυτό που έπρεπε να γίνει. Αυτό που πρόσταζε η περίσταση. Σύμφωνα με τους απανταχού ζωόφιλους ο γορίλας δεν έπρεπε να θανατωθεί κυρίως επειδή δεν υπήρξε κάποια ένδειξη ότι το παιδί διέτρεχε πολύ σοβαρό κίνδυνο. Αντίθετα, θεωρούν ότι έπρεπε να τον κοιμίσουν.
Καταλαβαίνουμε, συνεπώς, πως ακόμα διανύουμε το κυρίως μέρος της πλοκής. Το μέρος που όλοι έχουμε επιλέξει μια θέση πάνω στην τραγωδία και περιμένουμε να δούμε πως θα εξελιχθεί. Αφαιρώντας τις ακραίες απόψεις, δηλαδή όλων των φανατικών ζωόφιλων και των φανατικών εχθρών τους, καταλήγουμε σε εκείνους που έχουν σκεφτεί και αναλύσει την κατάσταση ψύχραιμα χωρίς πολλές παρορμήσεις. Και τελικά τίθεται το ερώτημα. Ποιος θα δικαιωθεί στο τέλος;
Επειδή οι τραγωδίες στην πραγματική ζωή δεν έχουν πάντα ξεκάθαρη απάντηση όπως οι τραγωδίες στο θέατρο τα πράγματα γίνονται περίπλοκα. Κι αυτό διότι σε αντίθεση με το θέατρο υπάρχει και η διάσταση της πραγματικότητας. Δεν βλέπουμε κάτι πλαστό, αλλά κάτι που συμβαίνει μπροστά μας. Κι αφού ελέγξουμε και αυτή τη διάσταση φτάνουμε στην οπτική που επιλέγουμε να δούμε αυτό το γεγονός (όπως επιλέγουμε οπτική και στο θέατρο).
Το αν έπρεπε να θανατωθεί ο γορίλας ή όχι δεν μπορεί να έχει σωστή απάντηση παρά μόνο οπτικές. Οι δυο κυρίαρχες είναι και αυτές που γίνεται η συγκεκριμένη διαμάχη. "Το παιδί βρισκόταν σε κίνδυνο γιατί δεν μπορείς να είσαι σίγουρος πώς το ζώο θα αντιδράσει όση ώρα είναι μαζί". Από την άλλη "Οι άνθρωποι δεν μπορούν να καταλάβουν ότι ουδέποτε υπήρξε κάποια ξεκάθαρη ένδειξη ότι ο γορίλας ήθελε να κάνει κακό στο παιδί. Να το προστατέψει ήθελε. Πότε επιτέλους θα σταματήσουμε να καταστρέφουμε τον κόσμο γύρω μας για ηλίθιους λόγους;".
Η πρώτη επικαλείται κυρίως τη λογική. Ο άνθρωπος είναι και αυτός ζώο. Όσο και αν δεν θέλουμε να το παραδεχτούμε δεν μπορεί αυτό το κομμάτι να βγει από το DNA μας. Ένα από τα ένστικτα των κοινωνικών ζώων είναι μεταξύ άλλων η συντήρηση της αγέλης. Αν βάλουμε τον όρο κόσμος αντί για τη λέξη αγέλη φτάνουμε στο αντίστοιχο ένστικτο που ανταποκρίνεται στο σήμερα
Η δεύτερη επικαλείται κυρίως το συναίσθημα. Είναι κρίμα να πεθαίνει ένα μέλος ενός είδους υπό εξαφάνιση. Αν σκοτώνονται αυτά τα είδη τότε σταδιακά δεν θα μπορεί να ευημερεί κανείς πάνω σε αυτόν τον πλανήτη εκτός από τον άνθρωπο. Αυτόν τον ελεεινό αγροίκο που προσπαθεί συνεχώς να κάνει τον θεό και να επιλέξει ποιος θα ζει και ποιος θα πεθάνει.
Η δική μου γνώμη, χωρίς να είναι απαραίτητα η σωστή (είπαμε πως δεν μπορούμε να ξέρουμε τι είναι σωστό), ήρθε μετά από μια ερώτηση που έκανα στον εαυτό μου. Τι θα ήθελα να γίνει αν το παιδί μου βρισκόταν εκεί μέσα; Προφανώς ανάμεσα στο παιδί και τον γορίλα θα επέλεγα το παιδί μου. Το ίδιο κι όλοι μας πιστεύω. Ακόμα και οι φανατικοί ζωόφιλοι θα καταπατούσαν τις πεποιθήσεις τους ή αλλιώς θα ήξεραν τον κίνδυνο που αναλαμβάνουν.
Ακόμα και αν έγινε αυτό που πιστεύω πως ήταν καλύτερο δεν έφτασα στην κάθαρση. Πρέπει να υπάρξει κάποια εξέλιξη στο θέμα. Κάποιος που θα θεωρηθεί ως φταίχτης. Για μένα σίγουρα δεν είναι οι φύλακες. Σε κατάσταση πανικού όταν όλα κρίνονται σε μερικά δευτερόλεπτα δεν μπορεί κάποιος να περιμένει για να του φέρουν κάτι που θα κοιμίσει το ζώο. Για εμένα φταίει ο συνοδός του παιδιού. Από τη στιγμή που μπαίνεις σε ζωολογικό οφείλεις πάντα να έχεις το παιδί κοντά σου και να το προστατεύεις. Αν γίνει κάτι και συμβεί οποιοδήποτε πρόβλημα επειδή το παιδί έφυγε από κοντά σου εσύ φταις και πρέπει να πληρώσεις. Αυτό θα σημάνει την κάθαρση για μένα.
Στη σημερινή κοινωνία υπάρχουν άγραφοι κανόνες που όλοι πρέπει να ακολουθούμε για να μπορούμε να επιβιώνουμε αρμονικά μεταξύ μας και με τα υπόλοιπα ζώα. Ακόμα και αν αυτοί οι κανόνες είναι τόσο απλοί, όπως το να προσέχεις το παιδί σου, οφείλουμε να τους ακολουθούμε. Για να μην υπάρξουν άλλες "τραγωδίες" τύπου Σινσινάτι. Άλλωστε, όπως είπε και η Αντιγόνη του Σοφοκλή οι άγραφοι νόμοι είναι αυτοί που πρέπει να μας καθοδηγούν στη ζωή μας.
Έτσι, κάποιοι άρχισαν από κοντά κι άλλοι από μακριά να παρακολουθούν την "τραγωδία" του Σινσινάτι. Πριν από λίγες μέρες υπάλληλοι ασφαλείας του ζωολογικού στο Σινσινάτι πυροβόλησαν και σκότωσαν έναν γορίλα όταν ένα παιδάκι έπεσε μέσα στον χώρο που περιοριζόταν. Σύμφωνα με τους εκπροσώπους του ζωολογικού και μια μεγάλη μερίδα του κόσμου ήταν αυτό που έπρεπε να γίνει. Αυτό που πρόσταζε η περίσταση. Σύμφωνα με τους απανταχού ζωόφιλους ο γορίλας δεν έπρεπε να θανατωθεί κυρίως επειδή δεν υπήρξε κάποια ένδειξη ότι το παιδί διέτρεχε πολύ σοβαρό κίνδυνο. Αντίθετα, θεωρούν ότι έπρεπε να τον κοιμίσουν.
Καταλαβαίνουμε, συνεπώς, πως ακόμα διανύουμε το κυρίως μέρος της πλοκής. Το μέρος που όλοι έχουμε επιλέξει μια θέση πάνω στην τραγωδία και περιμένουμε να δούμε πως θα εξελιχθεί. Αφαιρώντας τις ακραίες απόψεις, δηλαδή όλων των φανατικών ζωόφιλων και των φανατικών εχθρών τους, καταλήγουμε σε εκείνους που έχουν σκεφτεί και αναλύσει την κατάσταση ψύχραιμα χωρίς πολλές παρορμήσεις. Και τελικά τίθεται το ερώτημα. Ποιος θα δικαιωθεί στο τέλος;
Επειδή οι τραγωδίες στην πραγματική ζωή δεν έχουν πάντα ξεκάθαρη απάντηση όπως οι τραγωδίες στο θέατρο τα πράγματα γίνονται περίπλοκα. Κι αυτό διότι σε αντίθεση με το θέατρο υπάρχει και η διάσταση της πραγματικότητας. Δεν βλέπουμε κάτι πλαστό, αλλά κάτι που συμβαίνει μπροστά μας. Κι αφού ελέγξουμε και αυτή τη διάσταση φτάνουμε στην οπτική που επιλέγουμε να δούμε αυτό το γεγονός (όπως επιλέγουμε οπτική και στο θέατρο).
Το αν έπρεπε να θανατωθεί ο γορίλας ή όχι δεν μπορεί να έχει σωστή απάντηση παρά μόνο οπτικές. Οι δυο κυρίαρχες είναι και αυτές που γίνεται η συγκεκριμένη διαμάχη. "Το παιδί βρισκόταν σε κίνδυνο γιατί δεν μπορείς να είσαι σίγουρος πώς το ζώο θα αντιδράσει όση ώρα είναι μαζί". Από την άλλη "Οι άνθρωποι δεν μπορούν να καταλάβουν ότι ουδέποτε υπήρξε κάποια ξεκάθαρη ένδειξη ότι ο γορίλας ήθελε να κάνει κακό στο παιδί. Να το προστατέψει ήθελε. Πότε επιτέλους θα σταματήσουμε να καταστρέφουμε τον κόσμο γύρω μας για ηλίθιους λόγους;".
Η πρώτη επικαλείται κυρίως τη λογική. Ο άνθρωπος είναι και αυτός ζώο. Όσο και αν δεν θέλουμε να το παραδεχτούμε δεν μπορεί αυτό το κομμάτι να βγει από το DNA μας. Ένα από τα ένστικτα των κοινωνικών ζώων είναι μεταξύ άλλων η συντήρηση της αγέλης. Αν βάλουμε τον όρο κόσμος αντί για τη λέξη αγέλη φτάνουμε στο αντίστοιχο ένστικτο που ανταποκρίνεται στο σήμερα
Η δεύτερη επικαλείται κυρίως το συναίσθημα. Είναι κρίμα να πεθαίνει ένα μέλος ενός είδους υπό εξαφάνιση. Αν σκοτώνονται αυτά τα είδη τότε σταδιακά δεν θα μπορεί να ευημερεί κανείς πάνω σε αυτόν τον πλανήτη εκτός από τον άνθρωπο. Αυτόν τον ελεεινό αγροίκο που προσπαθεί συνεχώς να κάνει τον θεό και να επιλέξει ποιος θα ζει και ποιος θα πεθάνει.
Η δική μου γνώμη, χωρίς να είναι απαραίτητα η σωστή (είπαμε πως δεν μπορούμε να ξέρουμε τι είναι σωστό), ήρθε μετά από μια ερώτηση που έκανα στον εαυτό μου. Τι θα ήθελα να γίνει αν το παιδί μου βρισκόταν εκεί μέσα; Προφανώς ανάμεσα στο παιδί και τον γορίλα θα επέλεγα το παιδί μου. Το ίδιο κι όλοι μας πιστεύω. Ακόμα και οι φανατικοί ζωόφιλοι θα καταπατούσαν τις πεποιθήσεις τους ή αλλιώς θα ήξεραν τον κίνδυνο που αναλαμβάνουν.
Ακόμα και αν έγινε αυτό που πιστεύω πως ήταν καλύτερο δεν έφτασα στην κάθαρση. Πρέπει να υπάρξει κάποια εξέλιξη στο θέμα. Κάποιος που θα θεωρηθεί ως φταίχτης. Για μένα σίγουρα δεν είναι οι φύλακες. Σε κατάσταση πανικού όταν όλα κρίνονται σε μερικά δευτερόλεπτα δεν μπορεί κάποιος να περιμένει για να του φέρουν κάτι που θα κοιμίσει το ζώο. Για εμένα φταίει ο συνοδός του παιδιού. Από τη στιγμή που μπαίνεις σε ζωολογικό οφείλεις πάντα να έχεις το παιδί κοντά σου και να το προστατεύεις. Αν γίνει κάτι και συμβεί οποιοδήποτε πρόβλημα επειδή το παιδί έφυγε από κοντά σου εσύ φταις και πρέπει να πληρώσεις. Αυτό θα σημάνει την κάθαρση για μένα.
Στη σημερινή κοινωνία υπάρχουν άγραφοι κανόνες που όλοι πρέπει να ακολουθούμε για να μπορούμε να επιβιώνουμε αρμονικά μεταξύ μας και με τα υπόλοιπα ζώα. Ακόμα και αν αυτοί οι κανόνες είναι τόσο απλοί, όπως το να προσέχεις το παιδί σου, οφείλουμε να τους ακολουθούμε. Για να μην υπάρξουν άλλες "τραγωδίες" τύπου Σινσινάτι. Άλλωστε, όπως είπε και η Αντιγόνη του Σοφοκλή οι άγραφοι νόμοι είναι αυτοί που πρέπει να μας καθοδηγούν στη ζωή μας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Ονοματεπώνυμο
το σχόλιό σας