Αναπροσαρμογή του Ψυχρού Πολέμου;

   

     Λαμβάνοντας υπόψη τα συνεχώς αναδυόμενα συμβάντα, θα ήταν υπερβολή να μιλάμε για μια δεύτερη περίοδο ψυχρού πολέμου; Καταρχήν, ας δούμε τα χαρακτηριστικά ενός τέτοιου κλίματος και υστέρα ο καθένας με την κρίση τους ας αξιολογήσει το σήμερα.

   Ο όρος "ψυχρός πόλεμος" χρησιμοποιήθηκε πολύ εύστοχα μετά τη λήξη του Δεύτερου Παγκοσμίου Πολέμου για να αποδώσει το γενικότερο κλίμα πολυεπίπεδου ανταγωνισμού μεταξύ Δυτικού και Ανατολικού μπλοκ, χωρίς ωστόσο να περιλαμβάνει καμία ένοπλη σύρραξη - εντάξει ίσως με εξαίρεση περιφερειακές συρράξεις, βλέπε Κορέα, Βιετνάμ, Αφγανιστάν, κ.α. Τι κατέστησε όμως σπουδαία αναφοράς εκείνη την περίοδο ήταν ότι και οι δύο πλευρές συγκέντρωσαν τις προσπάθειες τους στην ανέγερση κολοσσιαίων οπλοστασίων πυρηνικών όπλων με στόχο να εξασφαλίσουν τη βέβαιη και ολοκληρωτική καταστροφή του αντιπάλου εάν εκείνος επιχειρούσε πρώτος επίθεση με ατομικά ή συμβατικά όπλα, γνωστό και ως δόγμα "Αμοιβαία Εξασφαλισμένη Καταστροφή".

     "Αναμφισβήτητα η πτώση της ΕΣΣΔ σηματοδότησε το τέλος του ψυχρού πολέμου". Ναι. Ίσως μεταξύ ΗΠΑ-Ρωσίας. Ωστόσο, η ύπαρξη γιγαντιαίων πυρηνικών οπλοστασίων συνέχισε και δεν φτάνει μόνο αυτό, αλλά όλες οι χώρες ανά τον κόσμο άρχισαν μία-μία τον δικό τους "εκρηκτικό" χορό στο διεθνές προσκήνιο κάνοντας τη διασπορά των πυρηνικών όπλων στον πλανήτη να μοιάζει εφιαλτική. Το κουτί της Πανδώρας άνοιξε.

    Υπάρχουν χώρες, ή για την ακρίβεια του λόγου καθεστώτα, με έντονη τη χροιά του ανεξέλεγκτου και του απρόβλεπτου, βλέπε Πακιστάν και Βόρεια Κορέα. Υπάρχουν χώρες όπως το Ισραήλ, που θεωρούν την ασφάλειά τους ύψιστο αγαθό, σημαντικότερο ακόμη και από την ύπαρξη φιλικών προς αυτή γειτόνων.Υπάρχουν χώρες που επιδιώκουν να διαδραματίσουν κυρίαρχο και ηγεμονικό ρόλο στην περιοχή τους, όπως το Ιράν, και έχουν εμπλακεί στην κούρσα των εξοπλισμών. Και φυσικά ας μην ξεχνάμε τους πρωταγωνιστές μας, τη Γαλλία, την Κίνα, τη Μεγάλη Βρετανία και την Ινδία.

     Σύμφωνα με έρευνα του 2015 της Διεθνούς Επιτροπής για τα Σχάσιμα Υλικά, μένει αρκετό πλουτώνιο και εμπλουτισμένο ουράνιο στον κόσμο για την κατασκευή όπλων ισοδύναμων με 200.000 πυρηνικές βόμβες όπως αυτή της Χιροσίμα. Η συνολική πυρηνική ισχύς όλων των χωρών μαζί αρκεί για να καταστρέψει τον πλανήτη εκατοντάδες φορές. Και μόνο το γεγονός αυτό, αρκεί για να πείσει και τον πιο παράφρονα ηγέτη ότι η χρήση πυρηνικών όπλων είναι πέρα για πέρα απαγορευτική. Όμως η καλή θέληση δεν αρκεί πια. Το παιχνίδι των πυρηνικών έχει γίνει μη διαχειρίσιμο και η συνέχιση της ύπαρξης μας πλέον βασίζεται σε ένα κόκκινο κουμπάκι.

     Ακόμα δεν βλέπεις την απειλή; Ας στρέψουμε την προσοχή μας στην κλιμακούμενη ένταση των τρομοκρατικών επιθέσεων. Φανταστείτε τέτοια όπλα στην κατοχή του DAESH. Στη σκιά των τρομοκρατικών επιθέσεων στις Βρυξέλλες, ο επικεφαλής της Διεθνούς Υπηρεσίας Ατομικής Ενέργειας (ΙΑΕΑ) Γιουκίγια Αμάνο προειδοποίησε: «Η τρομοκρατία εξαπλώνεται και η πιθανότητα πυρηνικά υλικά να χρησιμοποιηθούν δεν μπορεί να αποκλειστεί».

     Οι ηγέτες του πλανήτη αντιμετωπίζουν μία πολύ ξεκάθαρη επιλογή: θα δεσμευτούν να βελτιώσουν την πυρηνική ασφάλεια ή θα χαλαρώσουν την προσπάθειά τους; Η απάντησή τους θα καθορίσει το επίπεδο του κινδύνου με τον οποίο βρισκόμαστε αντιμέτωποι και κατ' αναλογία το ποσοστό ανησυχίας που θα έπρεπε να μας χαρακτηρίζει για ένα τόσο κρίσιμο ζήτημα. Ήδη  τα πρώτα βήματα λαμβάνουν χώρα με χαρακτηριστικό το παράδειγμα το Nuclear Deal μεταξύ Ιράν και P5+1 (ΗΠΑ, Ηνωμένο Βασίλειο, Γαλλία, Κίνα, Ρωσία + Γερμανία), διαχωρίζοντας τη σύγχρονη εποχή από εκείνη του '80 κατά την οποία η αμοιβαία επιφυλακτικότητα δεν άφηνε χώρο σε διπλωματικές ενέργειες να αποκλιμακώσουν την κατάσταση.

     Έρχεται, λοιπόν, ξανά στο προσκήνιο μια φράση του Herbert Bayard Swope: «Ας μην απατόμαστε: βρισκόμαστε σήμερα στην μέση ενός ψυχρού πολέμου» και επιτρέψτε μου να προσθέσω στη μέση ενός παραμελημένου ψυχρού πολέμου γιατί τότε υπήρχε η καχυποψία που είχε αφήσει ο Δεύτερος Παγκόσμιος και ήταν ευδιάκριτος ο κίνδυνος, ενώ σήμερα, η ασφάλεια είναι δεδομένη και θέλει πολύ θαρραλέα σκέψη να αποδεχτείς ότι ο κίνδυνος του πατήματος ενός κουμπιού είναι πραγματικός.

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: Γιολάντα Τσεκούρα